นมผึ้ง

        นมผึ้ง หรือ รอยัลเยลลี่ (Royal Jelly) เป็นสารชนิดหนึ่งที่ผลิตจากต่อมพิเศษข้างศีรษะของผึ้งงานที่มีอายุ 5-15 วัน ที่ทำหน้าที่เป็นผึ้งพี่เลี้ยง มีลักษณะเป็นครีมสีขาวคล้ายนมข้นหวานมีกลิ่นออกเปรี้ยว และรสค่อนข้างเผ็ดนิด ๆ นมผึ้งคืออาหารสำหรับตัวอ่อนของผึ้งและราชินี ตัวอ่อนของผึ้งงานจะได้รับนมผึ้งเพียง 3 วันแรกที่ออกจากไข่ ขณะที่ตัวอ่อนที่ได้รับคัดเลือกเป็นราชินีจะได้รับนมผึ้งนี้ตลอดชีวิต ซึ่งช่วยบำรุงให้ราชินีผึ้งมีอายุยืนนานกว่า (ราชินีผึ้งมีอายุประมาณ 4-5 ปี ผึ้งงานมีอายุประมาณ 45 วัน) และมีขนาดและน้ำหนักตัวมากกว่าผึ้งชนิดอื่น รวมทั้งทำให้ราชินีผึ้งสามารถออกไข่ได้วันละประมาณ 2,000-3,000 ฟอง และจะวางไข่ทุกวันตลอดอายุขัย

ชนิดของผึ้ง

ผึ้ง หมายถึง แมลงที่เก็บน้ำหวานจากดอกไม้มาทำน้ำผึ้ง (honey) เท่านั้น ในประเทศไทยผึ้งมีความสำคัญอยู่          5 ชนิด คือ

ผึ้งหลวง มีขนาดและรังที่ใหญ่ที่สุด ขนาดของลำตัวผึ้งยาวประมาณ 1.5-2 เซนติเมตร มีท้องเป็นปล้องสีเหลือง และดำ ปีกแข็งแรง บินเร็ว มักพบในป่าหรือตามชนบท โดยทั่วไปชอบสร้างรังบนต้นไม้สูงๆ หรือภายนอกอาคารบ้านเรือน ตามวัด หรือใต้ถังเก็บน้ำสูงๆ ลักษณะรวงรังชั้นเดียว เป็นรูปครึ่งวงกลม  ขนาดเท่าแขนผู้ใหญ่ (ขนาดประมาณ 0.5-1 เมตร) รวงรังไม่มีที่ปกปิด ผึ้งหลวงดุและต่อยปวดกว่าผึ้งทุกชนิด เดือนเมษายนเป็นเดือนที่ผึ้งหลวงให้น้ำผึ้งดีที่สุด เรียกว่าน้ำผึ้งเดือนห้า ผึ้งมิ้ม  มีขนาดตัว  และรังเล็กกว่าผึ้งหลวง  และ ผึ้งโพรง  ขนาดของลำตัว ใหญ่กว่าแมลงวันบ้านเล็กน้อย มีท้องปล้อง สีเหลือง ที่เหลือเป็นปล้องสีดำสลับขาว ชัดเจน  บางคนชอบเรียกว่า "ผึ้งแมลงวัน"  พบอยู่ทั่วไป ชอบตอมขนมหวาน ผึ้ง มิ้มชอบสร้างรังบนต้นไม้ และ ในซุ้มไม้ที่ไม่สูงจนเกินไปนัก  ลักษณะรวงรังมีชั้น เดียว มีขนาดใหญ่กว่าฝ่ามือผู้ใหญ่กางเต็มที่(ขนาดประมาณ 20-30 เซนติเมตร) ผึ้งมิ้มมักจะปกปิดรังของมันอยู่ในซุ้มไม้  และ  กิ่งไม้เพื่อพรางตา  ป้องกันศัตรู เดือนกุมภาพันธ์ ถึง เดือนเมษายน เป็นช่วงเวลาที่ผึ้งมิ้ม  ให้น้ำผึ้งมากที่สุด ผึ้งมิ้มเล็ก มีขนาดตัว  และรังเล็กกว่าผึ้งมิ้ม  จัดเป็นผึ้งที่เล็กที่สุดในโลก ขนาดของลำตัวเล็กกว่า ผึ้งมิ้ม และมีท้องปล้องแรกสีดำ ส่วนท้องปล้องที่เหลือเป็น สีขาวสลับดำ  เป็นผึ้งที่หายาก  พบเฉพาะในบริเวณป่าละเมาะ  ใกล้ภูเขาเท่านั้น สร้างรังในซุ้มไม้ และบนกิ่งไม้ขนาดเล็กที่ไม่สูงมากนัก ลักษณะรังมีชั้นเดียว บอบ บางและเล็กกว่ารังของผึ้งมิ้ม คือ มีขนาดเท่าฝ่ามือผู้ใหญ่เท่านั้น ขนาดประมาณ 10 - 20 เซนติเมตร ผึ้งมิ้มเล็ก มักจะปกปิดรังของมันอยู่ในซุ้มไม้ และกิ่งไม้เพื่อ พรางตา  ป้องกันศัตรูเหมือนผึ้งมิ้ม แต่ปกปิดมิดชิดกว่า บางท้องถิ่นเรียกว่า  "ผึ้ง ม้าน" ผึ้งโพรงไทย มีขนาดตัวใหญ่กว่าผึ้งมิ้ม  แต่เล็กกว่าผึ้งหลวง ลำตัวมีสีน้ำตาล สลับเหลือง  เป็นปล้องๆ ที่ท้องผึ้งโพรง  สร้างรังในโพรงไม้ในอาคารบ้านเรือนที่ มิดชิดและมืด   เช่นภายใต้หลังคา  ลักษณะรวงรังหลายรวงลงมา  เรียงขนานกัน ขนาดของรวงรังมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 30-40 เซนติเมตร  สามารถนำมา เลี้ยงในหีบได้  ผึ้งชนิดนี้ให้นำผึ้งในช่วงเวลาที่ดอกเงาะ  ดอกทุเรียน  และดอก มะพร้าวบาน สามารถเก็บน้ำผึ้งได้หลายครั้ง  วิธีการเก็บน้ำผึ้งตามธรรมชาติที่ถูก ต้อง  ควรคัดเฉพาะรังส่วนที่มีน้ำผึ้ง  ไม่ควรเผารังผึ้ง  เพราะทำให้ผึ้งตายหมด ทั้งรัง ผึ้งโพรงฝรั่ง ตัวมีขนาดใหญ่กว่าผึ้งโพรงไทย  แต่เล็กกว่าผึ้งหลวง  เป็นผึ้งที่ ที่คนไทยนำมาจากต่างประเทศ  ดังนั้น  บางครั้งจึงนิยม  เรียกว่า  ผึ้งพันธุ์ยุโรป บ้าง  ผึ้งพันธุ์อิตาเลี่ยนบ้าง  ผึ้งพันธุ์ฝรั่งคือ ผึ้งพื้นเมือง  ของทวีปแอฟริกาและ ยุโรป  มีลักษณะคล้ายผึ้งโพรงไทย คือ ทำรังหลายๆ รวงห้อยลงมา  ขนานกันอยู่ ตามโพรง  ไม่ซอกหิน  หรือตามอาคารที่ปิดมิดชิด  ต่อมาได้รับการนำมาเลี้ยง เป็นอุตสาหกรรมทั่วโลก  เนื่องจากเป็นผึ้งที่มีขนาดรังเหมาะสมกับการนำมาประ ยุกต์เลี้ยงให้เห็นผึ้งขนาดมาตรฐานได้พอดีและสามารถเก็บสะสมน้ำผึ้งได้ปริมาณ มากที่สุด  ไม่ดุเหมือนผึ้งหลวง และไม่ทิ้งรังง่ายเหมือนผึ้งโพรงไทย http://www.aopdb01.doae.go.th/chanitbee.html

ชิวิตคนเราต้องสู้เสมอ

ลักษณะการสร้างรังของผึ้ง

ลักษณะการสร้างรังของผึ้ง (Nes architecture) 
   การสร้างรังของผึ้งมี 3 แบบ
  
1 รังขนาดเล็ก (เส้นผ่าศูนย์กลางของรังประมาน 10-20 ซม.)มีรวงรังชั้นเดียว มักจะสร้างรังในที่โลงบนกิ่งไม้ ผึ้งที่มีการสร้างรังลักษณะนี้ได้แ่ก่ ผึ้งมิ้ม (Apis florea) และผึ้งมิ้มดำ (Apis andreniformis)

รังของผึ้งมิ้ม (Apis  florea)

        2. รังขนาดใหญ่ (เส้นผ่าศูนย์กลางของรังมากกว่า 50 ซม.) รวงรังชั้นเดียว มักสร้างรังในที่โลงบนต้นไม้สูง หน้าผา หรืออาารสูง เช่น รังของผึ้งหลวง (Apis dorsata)

รังของผึ้งหลวง (Apis  dorsata) 

        3. รังซ้อนกันหลายชั้นขนานกัน มักทำรังในโพรงไม้หรือที่ปิดมิดชิดเช่น ในโองน้ำที่ไม่ใช้แล้ว ในลำโพง ใต้หลังคาบ้าน เช่น รังของผึ้งโพรง (Apis cerana) และผึ้งพันธุ์ (Apis mellifera)

รังของผึ้งโพรง (Apis  cerana) 

ผลิตภัณฑ์ล้ำค่าจากผึ้ง

ผลิตภัณฑ์ล้ำค่าจากผึ้ง
1. น้ำผึ้ง ผู้ที่บริโภคน้ำผึ้งเป็นประจำเท่านั้นที่จะรู้ว่าตนเองมีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ น้ำผึ้งมีสารอาหาร ประเภทคาร์โบไฮเดรต ที่ให้พลังงานสูง นอกจากนี้ยังมีเกลือแร่ วิตามิน โปรตีน และสารอื่น ๆ ที่มีประโยชน์มากมายและเหมาะสำหรับ ทุกเพศทุกวัยตั้งแต่เด็กจนถึงผู้สูงอายุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้อ่อนเพลีย และผู้ป่วยระยะพักฟื้น

2. เกสรผึ้ง คือ ละอองเกสรดอกไม้นานาชนิด ที่ผึ้งเก็บรวบรวมสะสมไว้ในรวงรังผึ้ง เกสรผึ้งประกอบด้วยโปรตีน เป็นส่วนใหญ่ วิตามินเกลือแร่ กรดอะมิโน เอนไซม์ และแร่ธาตุต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อการเจริญเติบโต และสร้างภูมิต้านทานโรค บำรุงร่างกาย นับเป็นอาหารเสริม ที่มีคุณค่าทางโภชนาการ

3. นมผึ้ง หรือ รอยัลเยลลี่ คือ อาหารที่ผึ้งงานวัยอ่อนผลิตจากต่อมในส่วนหัว เพื่อป้อนนางพญาผึ้งเท่านั้น มีลักษณะเป็น ของเหลวข้นสีขาวครีม เป็นอาหารธรรมชาติที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงมาก ประกอบด้วยสารอาหารหลายชนิดคือ มีคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน วิตามิน เกลือแร่ กรดอะมิโน ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย การบริโภคนมผึ้งอย่างต่อเนื่องกัน จะให้ผลดีต่อสุขภาพของ ร่างกายเป็นอย่างยิ่ง

อนุกรมวิธานของผึ้ง

                                                        อนุกรมวิธานของผึ้ง (honey bee)

Kingdom: Animalia
     Phylum: Arthropoda
            Class: Insecta
                   Order: Hymenoptera
                          Family: Apidae
                                  Subfamily:  Apinae
                                          Genus:  Apis