ชนิดของผึ้ง

ผึ้ง หมายถึง แมลงที่เก็บน้ำหวานจากดอกไม้มาทำน้ำผึ้ง (honey) เท่านั้น ในประเทศไทยผึ้งมีความสำคัญอยู่          5 ชนิด คือ

ผึ้งหลวง มีขนาดและรังที่ใหญ่ที่สุด ขนาดของลำตัวผึ้งยาวประมาณ 1.5-2 เซนติเมตร มีท้องเป็นปล้องสีเหลือง และดำ ปีกแข็งแรง บินเร็ว มักพบในป่าหรือตามชนบท โดยทั่วไปชอบสร้างรังบนต้นไม้สูงๆ หรือภายนอกอาคารบ้านเรือน ตามวัด หรือใต้ถังเก็บน้ำสูงๆ ลักษณะรวงรังชั้นเดียว เป็นรูปครึ่งวงกลม  ขนาดเท่าแขนผู้ใหญ่ (ขนาดประมาณ 0.5-1 เมตร) รวงรังไม่มีที่ปกปิด ผึ้งหลวงดุและต่อยปวดกว่าผึ้งทุกชนิด เดือนเมษายนเป็นเดือนที่ผึ้งหลวงให้น้ำผึ้งดีที่สุด เรียกว่าน้ำผึ้งเดือนห้า ผึ้งมิ้ม  มีขนาดตัว  และรังเล็กกว่าผึ้งหลวง  และ ผึ้งโพรง  ขนาดของลำตัว ใหญ่กว่าแมลงวันบ้านเล็กน้อย มีท้องปล้อง สีเหลือง ที่เหลือเป็นปล้องสีดำสลับขาว ชัดเจน  บางคนชอบเรียกว่า "ผึ้งแมลงวัน"  พบอยู่ทั่วไป ชอบตอมขนมหวาน ผึ้ง มิ้มชอบสร้างรังบนต้นไม้ และ ในซุ้มไม้ที่ไม่สูงจนเกินไปนัก  ลักษณะรวงรังมีชั้น เดียว มีขนาดใหญ่กว่าฝ่ามือผู้ใหญ่กางเต็มที่(ขนาดประมาณ 20-30 เซนติเมตร) ผึ้งมิ้มมักจะปกปิดรังของมันอยู่ในซุ้มไม้  และ  กิ่งไม้เพื่อพรางตา  ป้องกันศัตรู เดือนกุมภาพันธ์ ถึง เดือนเมษายน เป็นช่วงเวลาที่ผึ้งมิ้ม  ให้น้ำผึ้งมากที่สุด ผึ้งมิ้มเล็ก มีขนาดตัว  และรังเล็กกว่าผึ้งมิ้ม  จัดเป็นผึ้งที่เล็กที่สุดในโลก ขนาดของลำตัวเล็กกว่า ผึ้งมิ้ม และมีท้องปล้องแรกสีดำ ส่วนท้องปล้องที่เหลือเป็น สีขาวสลับดำ  เป็นผึ้งที่หายาก  พบเฉพาะในบริเวณป่าละเมาะ  ใกล้ภูเขาเท่านั้น สร้างรังในซุ้มไม้ และบนกิ่งไม้ขนาดเล็กที่ไม่สูงมากนัก ลักษณะรังมีชั้นเดียว บอบ บางและเล็กกว่ารังของผึ้งมิ้ม คือ มีขนาดเท่าฝ่ามือผู้ใหญ่เท่านั้น ขนาดประมาณ 10 - 20 เซนติเมตร ผึ้งมิ้มเล็ก มักจะปกปิดรังของมันอยู่ในซุ้มไม้ และกิ่งไม้เพื่อ พรางตา  ป้องกันศัตรูเหมือนผึ้งมิ้ม แต่ปกปิดมิดชิดกว่า บางท้องถิ่นเรียกว่า  "ผึ้ง ม้าน" ผึ้งโพรงไทย มีขนาดตัวใหญ่กว่าผึ้งมิ้ม  แต่เล็กกว่าผึ้งหลวง ลำตัวมีสีน้ำตาล สลับเหลือง  เป็นปล้องๆ ที่ท้องผึ้งโพรง  สร้างรังในโพรงไม้ในอาคารบ้านเรือนที่ มิดชิดและมืด   เช่นภายใต้หลังคา  ลักษณะรวงรังหลายรวงลงมา  เรียงขนานกัน ขนาดของรวงรังมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 30-40 เซนติเมตร  สามารถนำมา เลี้ยงในหีบได้  ผึ้งชนิดนี้ให้นำผึ้งในช่วงเวลาที่ดอกเงาะ  ดอกทุเรียน  และดอก มะพร้าวบาน สามารถเก็บน้ำผึ้งได้หลายครั้ง  วิธีการเก็บน้ำผึ้งตามธรรมชาติที่ถูก ต้อง  ควรคัดเฉพาะรังส่วนที่มีน้ำผึ้ง  ไม่ควรเผารังผึ้ง  เพราะทำให้ผึ้งตายหมด ทั้งรัง ผึ้งโพรงฝรั่ง ตัวมีขนาดใหญ่กว่าผึ้งโพรงไทย  แต่เล็กกว่าผึ้งหลวง  เป็นผึ้งที่ ที่คนไทยนำมาจากต่างประเทศ  ดังนั้น  บางครั้งจึงนิยม  เรียกว่า  ผึ้งพันธุ์ยุโรป บ้าง  ผึ้งพันธุ์อิตาเลี่ยนบ้าง  ผึ้งพันธุ์ฝรั่งคือ ผึ้งพื้นเมือง  ของทวีปแอฟริกาและ ยุโรป  มีลักษณะคล้ายผึ้งโพรงไทย คือ ทำรังหลายๆ รวงห้อยลงมา  ขนานกันอยู่ ตามโพรง  ไม่ซอกหิน  หรือตามอาคารที่ปิดมิดชิด  ต่อมาได้รับการนำมาเลี้ยง เป็นอุตสาหกรรมทั่วโลก  เนื่องจากเป็นผึ้งที่มีขนาดรังเหมาะสมกับการนำมาประ ยุกต์เลี้ยงให้เห็นผึ้งขนาดมาตรฐานได้พอดีและสามารถเก็บสะสมน้ำผึ้งได้ปริมาณ มากที่สุด  ไม่ดุเหมือนผึ้งหลวง และไม่ทิ้งรังง่ายเหมือนผึ้งโพรงไทย http://www.aopdb01.doae.go.th/chanitbee.html